Cynk to minerał, który bierze udział w około 300 różnych procesach enzymatycznych w organizmie, co czyni go jednym z najważniejszych mikroelementów dla zdrowia człowieka. Jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, wspiera zdrowie skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w syntezie białek i DNA. Co ciekawe, jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania zmysłów smaku i zapachu. W efekcie niedobór tego pierwiastka może prowadzić do zaburzeń smaku oraz osłabienia węchu. Zazwyczaj cynk kojarzymy z jego pozytywnym wpływem na włosy, skórę i paznokcie. Warto jednak przyjrzeć się jego pozostałym, kluczowym rolom.
W artykule omówimy właściwości cynku, jego dzienne zapotrzebowanie, jakie objawy dają niedobory cynku oraz objawy nadmiaru cynku, a także naturalne źródła tego pierwiastka oraz zasady suplementacji. Dowiesz się, jak stosować suplementy diety z cynkiem aby wchłaniały się efektywnie, oraz jakie formy cynku są najlepiej przyswajalne.
Spis treści:
- Cynk – właściwości
- Objawy niedoboru cynku
- Nadmiar cynku – objawy
- Naturalne źródła cynku w diecie
- Cynk – suplementacja
Cynk – właściwości
Cynk to jeden z kluczowych mikroelementów, który odgrywa istotną rolę w wielu procesach biologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Jest niezbędny m.in. do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, wspiera zdrowie skóry, włosów i paznokci, a także uczestniczy w syntezie białek i DNA. Cynk działa również jako kofaktor dla wielu enzymów, co oznacza, że jest niezbędny do aktywacji tych białek i umożliwienia im wykonywania ich funkcji. Właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne cynku sprawiają, że jest on niezwykle ważny dla utrzymania zdrowia na wielu poziomach.
Jeśli więc zastanawiasz się nad kwestią “cynk na co pomaga”, to łatwiej byłoby znaleźć wyjątki – na które aspekty nie wpływa. 😉
Rola cynku w organizmie
Bierze udział w około 300 różnych procesach enzymatycznych w organizmie, co czyni go jednym z najbardziej wszechstronnych i niezbędnych minerałów. Cynk na co pomaga:
Cynk wspiera odporność
Jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania komórek odpornościowych, takich jak limfocyty T i B. Wspomaga on produkcję cytokin, które są istotne w odpowiedzi immunologicznej. Cynk także przyczynia się do ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym, co jest kluczowe w walce z infekcjami.
Synteza białek i DNA
Cynk uczestniczy w procesie syntezy białek i DNA, działając jako kofaktor dla enzymów takich jak polimerazy DNA i RNA. To sprawia, że jest niezbędny dla wzrostu, naprawy i podziału komórek, co ma ogromne znaczenie dla regeneracji tkanek i ogólnego zdrowia.
Cynk działanie na skórę
Cynk odgrywa ważną rolę w gojeniu ran i regeneracji skóry. Jest kluczowy dla produkcji kolagenu, a także działa przeciwzapalnie, co może pomóc w leczeniu trądziku i innych problemów skórnych. Tak więc zdrowie włosów, skóry i paznokci to najpopularniejsze, na co pomaga cynk.
Funkcje neurologiczne
Cynk jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego. Uczestniczy w synapsach i neurotransmisji, wpływając na procesy uczenia się i pamięci. Niedobór cynku może prowadzić do zaburzeń neurologicznych i psychicznych.
Zmysły smaku i zapachu
Niedobory cynku może prowadzić do zaburzeń smaku i osłabienia węchu, ponieważ cynk jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania komórek smakowych i węchowych. Wpływa na regenerację tych komórek, co jest kluczowe dla utrzymania tych zmysłów w dobrej kondycji.
Cynk działanie na tarczycę
Cynk odgrywa ważną rolę w produkcji hormonów tarczycy, takich jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3). Enzymy zawierające cynk są zaangażowane w konwersję T4 do aktywnej formy T3, co jest kluczowe dla metabolizmu i ogólnego zdrowia.
Płodność
Cynk wpływa na zdrowie reprodukcyjne zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. U mężczyzn cynk jest niezbędny dla produkcji testosteronu i zdrowia plemników. U kobiet cynk wspiera funkcjonowanie jajników i regulację cyklu miesiączkowego.
Mineralizacja kości
Cynk jest niezbędny dla utrzymania zdrowych kości, wspomagając procesy mineralizacji. Jest kluczowy dla aktywności osteoblastów, komórek odpowiedzialnych za tworzenie kości, oraz wpływa na syntezę kolagenu, głównego białka strukturalnego w kościach.
Cynk działanie antyoksydacyjne
Cynk pomaga w utrzymaniu równowagi utleniania i redukcji w tkankach, chroniąc komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Działa jako kofaktor dla enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa, która neutralizuje wolne rodniki.
Poziom insuliny
Cynk jest kluczowy dla prawidłowego wydzielania i działania insuliny. Wpływa na strukturę insuliny oraz jej magazynowanie i wydzielanie z komórek beta trzustki, co ma znaczenie dla regulacji poziomu cukru we krwi.
Ciśnienie krwi i zapobieganie żylakom
Cynk może wpływać na regulację ciśnienia krwi poprzez działanie na śródbłonek naczyń krwionośnych. Pomaga również w utrzymaniu elastyczności naczyń krwionośnych, co wspiera zdrowie układu krążenia i zapobiega powstawaniu żylaków.
Prawidłowy wzrost i rozwój dzieci
Cynk jest niezbędny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju dzieci. Wpływa na podział komórek i syntezę białek, co jest kluczowe dla wzrostu kości, mięśni i innych tkanek. Niedobór cynku może prowadzić do zahamowania wzrostu i opóźnień rozwojowych.
Układ nerwowy
Cynk może wspomagać zdrowie psychiczne i zapobiegać schorzeniom neurologicznym, takim jak schizofrenia. Działa na poziomie synaps, wpływając na neurotransmisję i stabilność błon komórkowych, co jest istotne dla funkcjonowania układu nerwowego.
Dzienne zapotrzebowanie na cynk
Dzienne zapotrzebowanie na cynk zależy od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego, takiego jak ciąża lub karmienie piersią. Oto zalecane dzienne spożycie cynku dla różnych grup:
- Niemowlęta (0-6 miesięcy): 2 mg
- Niemowlęta (7-12 miesięcy): 3 mg
- Dzieci (1-3 lata): 3 mg
- Dzieci (4-8 lat): 5 mg
- Dzieci (9-13 lat): 8 mg
- Młodzież (14-18 lat): 11 mg (chłopcy), 9 mg (dziewczęta)
- Dorośli mężczyźni (19 lat i więcej): 11 mg
- Dorosłe kobiety (19 lat i więcej): 8 mg
- Kobiety w ciąży: 11-12 mg
- Kobiety karmiące: 12-13 mg
Warto zauważyć, że osoby z określonymi schorzeniami, takimi jak choroby przewodu pokarmowego, mogą mieć zwiększone zapotrzebowanie na cynk. Suplementacja cynku powinna być zawsze konsultowana z lekarzem, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych wynikających z nadmiaru tego pierwiastka.
Objawy niedoboru cynku
Niedobór cynku może objawiać się na wiele różnych sposobów, ponieważ ten pierwiastek odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych. Objawy mogą być zróżnicowane i obejmować zarówno fizyczne, jak i psychiczne dolegliwości. Niektóre z najczęstszych objawów jakie dają niedobory cynku to:
- Osłabiony układ odpornościowy: Częste infekcje, przeziębienia, grypa i inne choroby mogą wskazywać na niedobór cynku, ponieważ pierwiastek ten jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania komórek odpornościowych.
- Problemy skórne: Sucha, łuszcząca się skóra, trądzik, egzema i opóźnione gojenie się ran mogą manifestować niedobory cynku.
- Wypadanie włosów: Cynk jest ważny dla zdrowia włosów, a jego niedobór może prowadzić do ich wypadania oraz osłabienia.
- Zaburzenia smaku i zapachu: Niedobór cynku może powodować zmniejszenie wrażliwości smaku i zapachu, co może prowadzić do braku apetytu.
- Zaburzenia neurologiczne: Problemy z koncentracją, pamięcią i nastrojem, takie jak depresja i drażliwość, mogą być związane z niedoborem cynku.
- Problemy z płodnością: U mężczyzn niedobór cynku może prowadzić do obniżenia poziomu testosteronu i jakości nasienia, a u kobiet do zaburzeń cyklu miesiączkowego.
- Zahamowanie wzrostu: U dzieci niedobór cynku może prowadzić do zahamowania wzrostu i opóźnień rozwojowych.
Skutki zdrowotne niedoboru cynku
Długotrwały niedobór cynku może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, które mogą wpływać na różne systemy i narządy w organizmie:
- Osłabiona odporność: Przewlekły niedobór cynku może prowadzić do częstszych i cięższych infekcji bakteryjnych i wirusowych, a także do opóźnionego gojenia się ran i problemów z regeneracją tkanek.
- Problemy skórne: Długotrwały niedobór cynku może powodować przewlekłe problemy skórne, takie jak trądzik, egzema, łuszczyca oraz opóźnione gojenie się ran i owrzodzenia skóry.
- Zaburzenia neurologiczne: Niedobory cynku może wpływać na funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego, prowadząc do problemów z pamięcią, koncentracją, a także zwiększonego ryzyka zaburzeń psychicznych, takich jak depresja i schizofrenia.
- Zaburzenia hormonalne: Niedobór cynku może wpływać na równowagę hormonalną, co może prowadzić do problemów z płodnością, zaburzeń cyklu miesiączkowego u kobiet i obniżonego poziomu testosteronu u mężczyzn.
- Problemy z układem krążenia: Długotrwały niedobór cynku może prowadzić do problemów z układem krążenia, takich jak nadciśnienie tętnicze i zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
- Zaburzenia wzrostu i rozwoju: U dzieci przewlekły niedobór cynku może prowadzić do zahamowania wzrostu, opóźnień rozwojowych i problemów z układem kostnym.
Jak rozpoznać niedobór cynku
Rozpoznanie niedoboru cynku może być trudne, ponieważ objawy są często niespecyficzne i mogą być mylone z innymi schorzeniami. Oto kilka kroków, które mogą pomóc w rozpoznaniu niedoboru cynku:
- Obserwacja objawów: Zwróć uwagę na objawy, takie jak osłabiony układ odpornościowy, problemy skórne, wypadanie włosów, zaburzenia smaku i zapachu, problemy z koncentracją i pamięcią, a także zaburzenia płodności.
- Wywiad zdrowotny: Konsultacja z lekarzem w celu omówienia objawów i historii zdrowia może pomóc w określeniu, czy objawy mogą być związane z niedoborem cynku.
- Badania laboratoryjne: Lekarz może zlecić badania krwi w celu określenia poziomu cynku w surowicy krwi. Niski poziom cynku może wskazywać na niedobór, chociaż warto zauważyć, że poziom cynku w surowicy krwi nie zawsze odzwierciedla jego zawartość w tkankach.
- Ocena diety: Analiza codziennej diety pod kątem zawartości cynku może pomóc w określeniu, czy spożywasz wystarczającą ilość tego pierwiastka. Produkty bogate w cynk to mięso, owoce morza, orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe.
- Suplementacja i obserwacja: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić suplementację cynkiem i monitorowanie objawów w celu oceny, czy następuje poprawa.
Nadmiar cynku – objawy
Choć cynk jest niezbędny dla zdrowia, jego nadmiar również może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Przede wszystkim nadmiar cynku może wystąpić w wyniku nadmiernej suplementacji, spożycia pokarmów bogatych w cynk lub ekspozycji na źródła przemysłowe. Objawy nadmiaru cynku mogą być różnorodne i obejmować:
- Problemy żołądkowo-jelitowe: Nadmierne spożycie cynku często prowadzi do nudności, wymiotów, bólów brzucha i biegunki.
- Ból głowy: Objawy takie jak ból głowy i zawroty głowy mogą być wynikiem nadmiernej ilości cynku w organizmie.
- Zmęczenie i osłabienie: Uczucie zmęczenia, osłabienia i ogólnego złego samopoczucia może być oznaką nadmiaru cynku.
- Metaliczny posmak: Jednym z charakterystycznych objawów nadmiaru cynku jest metaliczny posmak w ustach.
- Obniżona odporność: Paradoksalnie, nadmiar cynku może osłabić układ odpornościowy, prowadząc do częstszych infekcji.
- Zaburzenia neurologiczne: W skrajnych przypadkach nadmiar cynku może prowadzić do zaburzeń neurologicznych, takich jak drżenie mięśni, osłabienie mięśniowe i problemy z koordynacją.
Skutki nadmiaru cynku
Nadmiar cynku może prowadzić do kilku poważnych problemów zdrowotnych. Długotrwałe spożycie dużych dawek cynku może wpływać na funkcjonowanie różnych układów w organizmie:
- Toksyczność: Nadmiar cynku może prowadzić do zatrucia, objawiającego się nudnościami, wymiotami, bólami brzucha, biegunką i bólami głowy.
- Niedobór miedzi: Nadmiar cynku może zaburzać wchłanianie miedzi, co może prowadzić do anemii, osłabienia układu nerwowego i problemów z kośćmi.
- Zaburzenia układu odpornościowego: Przewlekły nadmiar cynku może osłabić funkcjonowanie układu odpornościowego, prowadząc do większej podatności na infekcje.
- Problemy z układem sercowo-naczyniowym: Nadmiar cynku może wpływać na poziom cholesterolu i prowadzić do problemów z sercem i naczyniami krwionośnymi.
- Zaburzenia neurologiczne: Przewlekły nadmiar cynku może prowadzić do zaburzeń neurologicznych, takich jak drżenie mięśni, osłabienie mięśniowe, problemy z koordynacją i inne objawy neurotoksyczności.
Jak uniknąć nadmiaru cynku
Aby uniknąć nadmiaru cynku i związanych z tym problemów zdrowotnych, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Unikaj nadmiernej suplementacji: Przekraczanie zalecanych dawek może prowadzić do nadmiaru cynku w organizmie.
- Zrównoważona dieta: Stosuj zrównoważoną dietę, która dostarcza odpowiednich ilości cynku, ale nie prowadzi do nadmiernego jego spożycia. Upewnij się, że spożywasz różnorodne źródła cynku, takie jak mięso, owoce morza, orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe.
- Monitorowanie spożycia: Jeśli spożywasz produkty wzbogacane cynkiem lub suplementy diety, monitoruj całkowite spożycie cynku, aby upewnić się, że nie przekraczasz zalecanych dawek.
- Unikaj źródeł przemysłowych: Osoby pracujące w przemyśle metalurgicznym lub chemicznym powinny być świadome potencjalnego ryzyka ekspozycji na cynk i stosować odpowiednie środki ostrożności, takie jak używanie środków ochrony osobistej.
- Regularne badania: Regularne badania krwi mogą pomóc w monitorowaniu poziomu cynku w organizmie. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć nadmiar cynku, skonsultuj się z lekarzem w celu dokładnej oceny i diagnozy.
Naturalne źródła cynku w diecie
Cynk jest mikroelementem, który można znaleźć w wielu różnych produktach spożywczych. Spożywanie zróżnicowanej diety bogatej w naturalne źródła cynku jest najlepszym sposobem na zapewnienie odpowiedniego poziomu tego pierwiastka w organizmie. Oto niektóre z najbogatszych naturalnych źródeł cynku oraz przykładowe dania, które mogą pomóc w zaspokojeniu dziennego zapotrzebowania na cynk.
Mięso i owoce morza – podstawowe źródło cynku
Mięso i owoce morza są doskonałymi źródłami cynku. Na przykład, 100 gramów wołowiny dostarcza około 7 mg cynku, co stanowi około 64% dziennego zapotrzebowania dla dorosłych mężczyzn i około 88% dla dorosłych kobiet. Propozycją dania może być stek wołowy z pieczonymi warzywami i ziemniakami. Ostrygi są jeszcze bardziej bogate w cynk; 100 gramów ostryg dostarcza aż 78 mg cynku, co znacznie przekracza dzienne zapotrzebowanie. Można je podać na lodzie z cytryną i sosem vinegrette. Dla tych, którzy preferują drób, 100 gramów piersi z kurczaka dostarcza około 1 mg cynku, co dobrze komponuje się w grillowanej piersi z kurczaka z sałatką z quinoa i warzyw.
Nasiona i orzechy bogate w cynk
Nasiona i orzechy również dostarczają znaczących ilości cynku. Na przykład, 30 gramów pestek dyni dostarcza około 2 mg cynku, co można włączyć do sałatki z rukolą, pestkami dyni, fetą i dressingiem miodowo-musztardowym. Orzechy nerkowca w podobnej ilości dostarczają około 1,6 mg cynku, co sprawia, że są świetną przekąską w połączeniu z suszonymi owocami.
Produkty pełnoziarniste jako źródło cynku
Produkty pełnoziarniste, takie jak brązowy ryż i owsianka, również zawierają cynk. Na przykład, 100 gramów ugotowanego brązowego ryżu dostarcza około 1,2 mg cynku, co można wykorzystać w daniu takim jak brązowy ryż z warzywami stir-fry i tofu. Natomiast 100 gramów płatków owsianych dostarcza około 2,9 mg cynku, co sprawia, że owsianka z bananem, orzechami i miodem jest doskonałym wyborem na śniadanie.
Rośliny strączkowe – bogactwo cynku
Rośliny strączkowe, takie jak soczewica i ciecierzyca, są również dobrym źródłem cynku. Na przykład, 100 gramów ugotowanej soczewicy dostarcza około 1,3 mg cynku, co można wykorzystać w zupie soczewicowej z warzywami i przyprawami. Podobnie, 100 gramów ugotowanej ciecierzycy dostarcza około 1,5 mg cynku, co jest idealne do przygotowania hummusu z pieczywem pełnoziarnistym i warzywami.
Cynk w nabiale
Nabiał również dostarcza cynk, choć w mniejszych ilościach. Na przykład, 100 gramów sera Cheddar dostarcza około 3,1 mg cynku, co można wykorzystać w kanapce z serem Cheddar, pomidorem i sałatą. 100 gramów jogurtu naturalnego dostarcza około 0,6 mg cynku, co sprawia, że jogurt naturalny z miodem, orzechami i owocami jest doskonałym wyborem na śniadanie.
Przykładowe menu na dzień bogate w cynk mogłoby wyglądać następująco:
- Śniadanie: Owsianka z bananem, orzechami i miodem (2,9 mg cynku).
- Przekąska: Jogurt naturalny z miodem, orzechami i owocami (0,6 mg cynku).
- Obiad: Stek wołowy z pieczonymi warzywami i ziemniakami (7 mg cynku).
- Przekąska: Sałatka z rukolą, pestkami dyni, fetą i dressingiem miodowo-musztardowym (2 mg cynku).
- Kolacja: Brązowy ryż z warzywami stir-fry i tofu (1,2 mg cynku).
Łącznie: 13,7 mg cynku, co pokrywa dzienne zapotrzebowanie dla dorosłych mężczyzn (11 mg) i kobiet (8 mg).
Spożywanie różnorodnych produktów bogatych w cynk oraz uwzględnianie ich w codziennych posiłkach pomoże w utrzymaniu odpowiedniego poziomu tego ważnego mikroelementu w organizmie.
Cynk – suplementacja
Suplementacja cynku jest często rozważana w przypadkach, gdy dieta nie dostarcza wystarczającej ilości tego mikroelementu lub gdy istnieje zwiększone zapotrzebowanie na cynk, na przykład w stanach chorobowych, podczas ciąży lub karmienia piersią.
Cynk suplementacja – kiedy konieczna? Jeśli nie spożywasz na co dzień odpowiedniej ilości produktów bogatych w cynk suplementacja może okazać się konieczna. Osoby na diecie wegańskiej i wegetariańskiej są szczególnie narażone na niedobór cynku, ponieważ rezygnują z najbogatszych źródeł tego pierwiastka, jakimi są mięsa i owoce morza. Roślinne źródła cynku są mniej biodostępne, co oznacza, że organizm trudniej przyswaja cynk z tych źródeł.
Diety restrykcyjne, takie jak post dr Dąbrowskiej, który wyklucza mięso, owoce morza, nasiona, orzechy, nabiał i produkty pełnoziarniste, a bazuje głównie na wybranych warzywach i owocach, mogą również prowadzić do niedoboru cynku. W takich przypadkach suplementacja cynku jest szczególnie wskazana, aby zapewnić odpowiedni poziom tego pierwiastka w organizmie. Suplementy Dr Ewa Dąbrowska to oficjalna linia suplementów diety marki Dr Ewy Dąbrowskiej. To podstawowe witaminy i minerały, spełniające także warunki suplementacji podczas postu (wegańskie, bez dodatku oleju). W ofercie znajdziesz również adaptogeny, antyoksydanty i suplementy funkcjonalne (gotowe kompozycje składników na rozwiązanie konkretnego problemu).
Cynk – jak przyjmować?
Aby suplementacja cynkiem była skuteczna, warto zastosować kilka zasad.
Cynk suplementacja: cynk kiedy brać:
- Na czczo, czy po jedzeniu? 🥗
Cynk najlepiej wchłania się na czczo, jednak może wywoływać dolegliwości żołądkowe, takie jak nudności. Dlatego wiele osób decyduje się przyjmować cynk po jedzeniu, aby zmniejszyć ryzyko tych objawów. Optymalnym rozwiązaniem może być przyjmowanie cynku 1-2 godziny po posiłku.
- Rano czy wieczorem? ☀️🌛
Cynk można przyjmować zarówno rano, jak i wieczorem. Ważne jest, by przyjmując cynk suplementacja odbywała się o stałej porze dnia, ponieważ pomoże to w utrzymaniu regularności suplementacji.
- Z czym nie łączyć cynku? ❌
Cynk i żelazo oraz miedź konkurują ze sobą o te same miejsca wchłaniania w jelitach. Dlatego zaleca się przyjmowanie cynku i żelaza lub miedzi w odstępie co najmniej 2-3 godzin.
Wapń również może interferować z wchłanianiem cynku. Jeśli przyjmujesz suplementy wapnia, najlepiej jest przyjmować je w innym czasie niż cynk, na przykład jednego rano, a drugiego wieczorem.
Cynk może zmniejszać skuteczność niektórych antybiotyków, takich jak tetracykliny i fluorochinolony. Jeśli musisz przyjmować antybiotyki, skonsultuj się z lekarzem, aby ustalić odpowiedni harmonogram przyjmowania cynku.
- Z czym warto łączyć cynk? ✅
Witamina C może wspomagać wchłanianie cynku i jest często łączona z cynkiem w suplementach na odporność. Przyjmowanie cynku z sokiem pomarańczowym lub innym źródłem witaminy C może być korzystne.
Magnez i cynk mogą być przyjmowane razem, ponieważ wspólnie wspierają wiele funkcji metabolicznych w organizmie. Suplementy zawierające oba te minerały są dostępne na rynku.
Spożywanie cynku razem z posiłkiem bogatym w białko może również wspomagać jego wchłanianie. Aminokwasy z białka mogą tworzyć kompleksy z cynkiem, co ułatwia jego transport przez błonę jelitową.
- Najlepszy cynk – diglicynian cynku (cynk chelatowany) 👌
Wybór formy chemicznej cynku ma znaczenie dla jego przyswajalności. Diglicynian cynku (cynk chelatowany) jest jedną z najlepiej przyswajalnych form i jest mniej prawdopodobne, aby powodował dolegliwości żołądkowe.
Suplementy z cynkiem
Na rynku dostępnych jest wiele różnych suplementów cynku, różniących się formą chemiczną i biodostępnością. Najczęściej spotykane formy suplementów cynku to:
- Gluconian cynku: Często stosowany w pastylkach do ssania na przeziębienie. Jest dobrze przyswajalny przez organizm.
- Siarczan cynku: Jest jedną z najczęściej stosowanych form cynku w suplementach diety. Jest dobrze przyswajalny, ale może powodować dolegliwości żołądkowe.
- Cytrynian cynku: Dobrze przyswajalna forma cynku, często stosowana w suplementach diety.
- Pikolinian cynku: Uważany za jedną z najlepiej przyswajalnych form cynku. Często wybierany przez osoby z problemami z wchłanianiem cynku.
- Tlenek cynku: Jest mniej przyswajalny niż inne formy, ale często stosowany w suplementach ze względu na niską cenę.
- Diglicynian cynku: Znany również jako cynk chelatowany, jest jedną z najbardziej biodostępnych form cynku. Cynk chelatowany, taki jak diglicynian cynku, jest łączony z aminokwasem glicyną, co poprawia jego wchłanianie i zmniejsza ryzyko podrażnienia żołądka. Suplementy zawierające diglicynian cynku, takie jak Cynk Dr Ewa Dąbrowska 120 kaps., oferują wysoką przyswajalność i są mniej prawdopodobne, aby powodować skutki uboczne w porównaniu z innymi formami chemicznymi.
Dawkowanie
Dawkowanie cynku zależy od wieku, płci, stanu zdrowia i specyficznych potrzeb organizmu. Poniżej przedstawione są ogólne wytyczne dotyczące zalecanego dziennego spożycia cynku:
- Niemowlęta (0-6 miesięcy): 2 mg
- Niemowlęta (7-12 miesięcy): 3 mg
- Dzieci (1-3 lata): 3 mg
- Dzieci (4-8 lat): 5 mg
- Dzieci (9-13 lat): 8 mg
- Młodzież (14-18 lat): 11 mg (chłopcy), 9 mg (dziewczęta)
- Dorośli mężczyźni (19 lat i więcej): 11 mg
- Dorosłe kobiety (19 lat i więcej): 8 mg
- Kobiety w ciąży: 11-12 mg
- Kobiety karmiące: 12-13 mg
Należy pamiętać, że maksymalna tolerowana dawka cynku dla dorosłych wynosi 40 mg dziennie. Przekroczenie tej dawki może prowadzić do toksyczności i skutków ubocznych, takich jak nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka. Długotrwałe przyjmowanie dużych dawek cynku może również prowadzić do niedoboru miedzi i innych problemów zdrowotnych.
Przed rozpoczęciem suplementacji cynku zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem w celu ustalenia odpowiedniej dawki i formy cynku, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych i zagwarantować skuteczność suplementacji.