- Nie masz aktualnie nic w koszyku
Zobacz nasze bestsellery!
Katarzyna Rzeczkowska Posted on Grypa to chyba najczęściej wypowiadane słowo tego miesiąca. Tylko od 16 do 22 grudnia 2022 roku odnotowano w Polsce aż 296 964 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę! Ale czy wiecie, czym różni się grypa od przeziębienia? Jakie są objawy grypy? W artykule opiszemy, dlaczego grypa i antybiotyk nie idą w parze i należy zwracać na to uwagę lekarzom! Mimo, iż tak chętnie przepisują antybiotyk na wszystko, nie mając podstaw, by wdrożyć leczenie antybiotykiem. W pewnych sytuacjach on nie pomoże, a nawet zaszkodzi.
Spis treści:
Grypa a przeziębienie – czym się różnią?
Objawy grypy
Antybiotyk na wirusy?
Rodzaje grypy
Test na grypę
Grypa u dzieci
Grypa a wirus RSV
Jak szybko wyleczyć się z grupy
Grypa a przeziębienie – czym się różnią?
Grypa i przeziębienie to słowa używane zamiennie, tymczasem oznaczają zupełnie inne zakażenia. Przeziębienie, popularne w okresie zimowym, objawiają się gorączką, katarem czy kaszlem może być wywołane przez wirusy lub bakterie. Z definicji przeziębienie to zapalenie górnych dróg oddechowych – czyli nosa, gardła i zatok. Każdy rodzaj infekcji – bakteryjnej oraz grzybiczej wymaga innego leczenia. Grypa to z kolei choroba wywołana przez wirusa grypy, dlatego co prawda nazywamy ją potocznie “przeziębieniem”, mając na myśli chorobę dotykającą nas w zimę, kiedy to często ulegamy wyziębieniu. Ale nie można nazwać infekcji bakteryjnej (która też jest “przeziębieniem”) grypą!
Podsumowując różnice: grypa to choroba wywołana konkretnie wirusem grypy, a przeziębienie może być wywołane przez inne wirusy (rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy – typów jest ok. 200) lub mieć podłoże bakteryjne.
To bardzo istotne rozróżnienie grypy od przeziębienia i bakterii od wirusa jest kluczowe dla wdrożenia prawidłowego leczenia pacjenta. Jak więc odróżnić grypę od przeziębienia? Najlepiej udać się do lekarza, który na podstawie wymazu określi przyczynę objawów chorobowych. W efekcie lekarz nie powinien zalecać stosowania antybiotyku bez stwierdzenia bakteryjnej przyczyny choroby. Zwracajmy na to uwagę! Ale do tego przejdziemy już bardziej szczegółowo w oddzielnym akapicie. Podsumowując najważniejszą na początek kwestię: Jak więc samemu stwierdzić, czy nasze złe samopoczucie to wynik przeziębienia, czy grypy?
Grypa – objawy
Przede wszystkim w przypadku zarażenia się wirusem grypy, pogarszanie się samopoczucia następuje dużo gwałtowniej niż w przypadku przeziębienia. Następuje bowiem nagłe uczucie osłabienia, często również zimna. Do wizyty u lekarza powinna skłonić nas więc wysoka temperatura, która wzrasta w szybkim tempie. Temperatura przy grypie często sięga ponad 39 stopni Celsjusza. Typowe objawy grypy to również dreszcze, zimne poty, bóle kości, mięśni, a nawet tkliwość skóry przy nawet lekkim dotyku. Charakterystyczny w przebiegu grypy jest również silny ból głowy. Osoby dotknięte grypą często skarżą się na silny ból gardła i męczy ich suchy kaszel. Towarzyszyć tym objawom mogą także nudności i wymioty. W przypadku tego konkretnego wirusa znacznie częściej następują powikłania, szczególnie u dzieci i osób starszych.
Objawy przeziębienia
Katar to objaw, po którym łatwo można odróżnić grypę od przeziębienia. W przypadku grypy katar występuje bardzo rzadko, a jest z kolei nieodłącznym elementem przeziębienia. Przy grypie występuje zazwyczaj niewielki nieżyt nosa, uczucie jego zatkania, ale zdecydowanie nie duża ilość wydzieliny. W przypadku przeziębienia wywołanego innym wirusem, przebieg choroby jest bardziej stopniowy. Gorączka rzadko przekracza 38 st. Celsjusza, a dolegliwości ze strony kości i mięśni nie są na tyle uciążliwe, by uniemożliwiać wykonywanie codziennych czynności. Głównymi objawami jest właśnie wspomniany wcześniej katar, a także chrypka, niewielki ból gardła. Przeziębienie mija zazwyczaj po kilku dniach, chyba, że dochodzi do tego jeszcze infekcja bakteryjna. I tu należy przejść do kwestii tak chętnie przepisywanych przez lekarzy antybiotyków. Czy antybiotyk na przeziębienie to dobry pomysł?
Grypa od przeziębienia różni się nagłym przebiegiem, bardzo złym samopoczuciem, wysoką gorączką, bólami kości, mięśni, głowy oraz suchym, uciążliwym kaszlem i uczuciem ucisku w klatce piersiowej. Grypie rzadko towarzyszy katar i chrypka.
Antybiotyk a grypa – czy antybiotyk działa na wirusy?
Lekarz nie powinien przepisywać w efekcie antybiotyku “na oko”, “w razie co”, czy “na ślepo” – a nóż zgadliśmy, że objawy są efektem bakterii, ponieważ prowadzi to do antybiotykooporności.
Pierwszym na świecie antybiotykiem zwalczającym bakterie była penicylina wynaleziona w 1928 roku, która uratowała życia milionom chorych. Hodowana początkowo z pleśni penicylina była droga w produkcji i podawana jedynie ciężkim przypadkom w szpitalach. Z czasem jednak ruszyła masowa i tania produkcja, a antybiotyki stały się powszechnie stosowane. Tworzono coraz nowsze antybiotyki na różne rodzaje bakterii, a dzięki tym specyfikom leczenie wielu infekcji mogło odbywać się w warunkach domowych. Antybiotyki zaczęto podawać pacjentom profilaktycznie, aby “nie roznosili bakterii” i tutaj pojawiły się pierwsze ostrzeżenia.
Antybiotykooporność
Na przykładzie penicyliny okazało się, że podawanie antybiotyku w nieuzasadnionych przypadkach zamiast wytępić i osłabić bakterie, spowodowało kształcenie u nich cechy umożliwiającej przeżycie, czyli odporności na antybiotyki. Czas leczenia się wydłużał, dawki stały się nie wystarczające.
To samo stanie się, jeśli będziemy często korzystać z dobrodziejstw antybiotykoterapii. Bytujące w nas bakterie (te, które przeżyją antybiotykoterapię) rozmnażają się i przekazują następnym pokoleniom gen odporności na lek. Sprzyja temu zjawisku również błędne dawkowanie lub za krótki proces leczenia.
Nierozważne stosowanie antybiotyku powoduje więc antybiotykoodporność, niszczenie mikroflory bakteryjnej organizmu a także naraża nas na niepotrzebne skutki uboczne stosowania antybiotyków. Należy pamiętać, że organizm ludzki to wyjątkowe arcydzieło mające możliwości samouzdrawiania. W przypadku choroby organizm powinien skorzystać ze swojego arsenału przeciwciał i uczyć się, jak je rozpracować. Dopiero wtedy, gdy ewidentnie patogen wygrywa, należy wspomóc organizm antybiotykoterapią.
Nukleotydy na odporność
Większość infekcji górnych dróg oddechowych powodują nie bakterie, ale prostsze w budowie wirusy. Leczenie należy przeprowadzać objawowo. Jeśli infekcja nie mija po 3-5 dniach, lekarz powinien ponownie zbadać pacjenta i sprawdzić, czy nie ma do czynienia z infekcją bakteryjną – taką jest np. angina paciorkowcowa i dopiero wtedy wdrożyć antybiotyk.
Rodzaje grypy
Istnieją typy grypy A, B oraz C. Ten wirus przenoszony drogą kropelkową może mieć różne objawy, w zależności od typu.
Typ grypy A
uważany jest za najgroźniejszy, ponieważ cechuje go najwyższa możliwość mutacji. Może zarażać ludzi ale także zwierzęta. Typ ten najczęściej powoduje epidemie i pademie i odpowiada za większość sezonowych zachorowań, ponieważ jest mocno zakaźny. Istnieje wiele podtypów gryp z grupy A. Podział ten istnieje ze względu na “swoistość antygenową białek powierzchniowych”, które oznaczane są literkami H oraz N. Grypa z grupy A o nazwie H1N1 to częsty winowajca sezonowych zachorowań. Objawy grypy typu A są charakterystyczne i występują szybko od momentu zakażenia.
Grypa typu B
to grypa którą mogą zarazić się wyłącznie ludzie. Wszystkie typy wirusa w zasadzie dają podobne objawy, dlatego w celu sprawdzenia rodzaju wirusa lekarze wykonują specjalistyczne testy RT-PCR, w celu identyfikacji kodu genetycznego wirusa.
Grypa typu C
Najłagodniejszy typ grypy C jest czasami nawet bezobjawowy. Zazwyczaj przypomina zwykłe przeziębienie.
Test na grypę – jak sprawdzić, czy mam grypę?
Z uwagi na wzmożony okres zachorowań, od 1 stycznia można będzie wykonać test na grypę na NFZ – testy według zapewnień mają być ogólnodostępne i darmowe.
Testy na grypę, wirus RSV jak i Covid-19, których objawy mogą się pokrywać, można będzie wykonać od nowego roku 2023 w każdej przychodni. Słowo klucz to można – o ile placówka będzie takie testy wykonywać, bo Ministerstwo Zdrowia nie nakłada na placówki obowiązku ich przeprowadzania, ale umożliwi to w razie zgłoszenia chęci.
Test na grypę można aktualnie wykonać sobie prywatnie, za pomocą testu kupionego w aptece (nawet 25 zł) lub w prywatnej placówce (ceny do 100 zł).
Grypa u dzieci
Objawy grypy u dziecka są takie jak u dorosłych – nagły przebieg choroby, wysoka gorączka nawet do 40 st. Celsjusza, dreszcze, ból kości, oczu, męczący kaszel, brak apetytu a czasem wymioty i biegunka. Te ostatnie objawy ze strony układu pokarmowego z kolei są typowe dla dzieci, dużo rzadziej występują u dorosłych. Przebieg grypy u dzieci jest także jeszcze gwałtowniejszy niż u dorosłych. Choroba trwa ok tydzień. Im mniejsze dziecko, tym wyższe ryzyko powikłań takich jak zapalenie opon mózgowych, serca. Z tego też powodu dziecko z objawami grypy powinny być bezwzględnie przebadane przez lekarza pediatrę. Leczenie polega głównie na leczeniu objawowym, odpoczynku i podawaniu leków przeciwgorączkowych – najbezpieczniejszy jest paracetamol. Stosuje się także leki przeciwkaszlowe.
Grypa a wirus RSV – jakie są objawy i różnice?
W przebiegu obu z wymienionych infekcji objawy mogą być podobne – gorączka, bóle mięśni, kaszel. Najlepszym sposobem jest wykonanie testu antygenowego z apteki. RSV to syncytialny wirus oddechowy, który choć zazwyczaj przypomina zwykłe przeziębienie, może u niektórych ludzi powodować ciężki przebieg chorobowy. Szczególnie dotyczy to dzieci i niemowląt które wymagają hospitalizacji. Jest także niebezpieczny dla osób starszych i z zaburzeniami odporności. Tak samo jak grypa, wirus RSV rozprzestrzenia się drogą kropelkową, może przeżyć nawet do 25 minut na zanieczyszczonej skórze czy powierzchniach. Istotne jest więc dokładne mycie rąk i zasady higieny, aby uniknąć zakażenia. Jest on wysoko zakaźny stąd epidemie w szkołach i żłobkach.
Grypa – leczenie
Nie ma cudownego leku na grypę – to choroba w przebiegu umożliwia jedynie łagodzenie objawów. Można podawać leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe. Warto odpoczywać, leżeć i pozwolić organizmowi toczyć walkę z patogenem. W aptece dostępne są także leki przeciwwirusowe takie jak oseltamiwir, amantadyna, które należy wdrożyć do leczenia najpóźniej w ciągu 2 dni od pierwszych symptomów choroby. Z uwagi na wysoką gorączkę i pocenie, należy na bieżąco uzupełniać płyny. Warto wprowadzić do diety rośliny znane z właściwości antywirusowych i przeciwzapalnych, takich jak czosnek, miód, goździki.
