Selen - co to jest? Kto powinien brać selen?

Selen to pierwiastek chemiczny niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, naturalnie występujący w przyrodzie w mikroskopijnych ilościach (dlatego nazywany jest mikropierwiastkiem). Jednak jego niedobór w organizmie może powodować spektakularne negatywne konsekwencje. Przede wszystkim wpływa na działanie tarczycy i układu odpornościowego, wykazuje właściwości detoksykujące. Jest także ważnym pierwiastkiem w diecie mężczyzn. Ze względu na śladowe jego ilości w naturze, został odkryty dopiero w 1817 roku. Zobacz, na co działa.

Spis treści

Selen – co to jest?
Właściwości selenu – czy warto suplementować selen?
– Płodność
– Skóra, włosy, paznokcie
– Jak selen wpływa na tarczycę
– Działanie antynowotworowe selenu
– Jak selen działa przy Alzheimerze i Parkinsonie?
Dla kogo suplementacja?
Objawy niedoboru
Jak przyjmować? Dawkowanie selenu
Selen w pożywieniu – w jakich produktach?
Jaki selen wybrać?
Selen bez drożdży

Właściwości selenu

Jest budulcem aminokwasów selenocysteiny oraz selenometioniny. Są one niezbędne do syntezy enzymów antyoksydacyjnych – czyli zwalczających wolne rodniki. Wolne rodniki to elementy uboczne wielu reakcji w organizmie. Stanowią przyczynę wielu poważnych schorzeń – np. uszkadzają naczynia krwionośne, przyśpieszają starzenie się skóry. Korzystnie wpływa również na wytwarzanie limfocytów, czyli białych krwinek. To istotne komórki układu odpornościowego.

Płodność a selen

Obok jodu i cynku to kluczowy pierwiastek dla płodności ze względu na fakt, iż jego odpowiedni poziom znacznie zmniejsza ryzyko poronienia. Następnie przeciwdziała zbyt niskiej masie urodzeniowej maluszka. Ponieważ jest antyoksydantem, to chroni komórki jajowe i plemniki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Te w efekcie mogą uszkadzać materiał genetyczny w komórkach, przez co wzrasta wspomniane ryzyko poronienia lub wad płodu. Mężczyźni są wyjątkowo wrażliwi na niedobór tego pierwiastka. Jest on bowiem niezbędny do produkcji nasienia i prawidłowego dojrzewania plemników. Zwiększa jakość nasienia – ruchliwość i żywotność plemników a także ilość nasienia. Jako antyoksydant chroni także przed metalami ciężkimi, które są niezwykle groźne dla plemników. Selen wpływa także na libido – wzmacnia erekcję i bierze udział w metabolizmie testosteronu.

Skóra, włosy, paznokcie

Selen neutralizuje negatywny wpływ promieni słonecznych na skórę. Ponieważ jest antyoksydantem, chroni skórę przed uszkodzeniami DNA i działaniem wolnych rodników. Może w efekcie zapobiegać rakowi skóry. Ma działanie łagodzące na skórę. Stan zapalny jest spowodowany promieniowaniem ultrafioletowym, stresem, złą dietą i brakiem minerałów. Selen zwalcza cytokiny zapalne, które ostatecznie powodują uszkodzenia skóry. Selen (w połączeniu z witaminą E) istotnie zwiększa poziom glutationu, który może pomóc w gojeniu się skóry. Pomaga także przy alergii. Niedobór selenu może być również przyczyną nadmiernego pocenia się.

Selen ma wiele korzyści dla włosów, m.in. zabija grzyby powodujące łupież, dlatego jest ważnym składnikiem wielu kuracji przeciwłupieżowych. Jest również niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, które pomagają regulować wzrost włosów. Dlatego dosłownie bierze udział w tworzeniu się włosów, które pobierają go z krwi. Podobnie jak biotyna, selen przyczynia się do utrzymania prawidłowego stanu włosów i paznokci.

Selen a tarczyca

Zbyt niskie stężenie selenu w organizmie przede wszystkim upośledza syntezę hormonów tarczycy, podczas gdy one z kolei wpływają na cały organizm. Ważnym aspektem jest, że tarczyca jest organem, który zawiera największe ilości selenu. Istnieje bowiem enzym tarczycy, zwany peroksydazą glutationową, który chroni tarczycę przed nieustannym stresem oksydacyjnym, który towarzyszy wytwarzaniu przez nią hormonów T3 i T4. Selen jest w tym enzymie gromadzony. Badania wykazują, że suplementacja selenu zmniejsza stan zapalny związany z chorobą Hashimoto.

Co ważne, największy stres oksydacyjny zachodzi w tarczycy przy niedoborze jodu. Warto więc suplementować oba te mikropierwiastki razem, ponieważ wzajemnie uzupełniają swoje działanie.

JODAVIT Jod suplement diety 250ml

Oceniono 4.94 na 5

60.00 zł

Ilość

Dodaj do koszyka

JODAVIT + selen 250 ml jod

Oceniono 4.90 na 5

81.00 zł

Ilość

Dodaj do koszyka

Działanie antynowotworowe selenu

Badania naukowe potwierdzają, że odpowiedni poziom selenu zmniejsza ryzyko pojawienia się określonych typów nowotworów, zwłaszcza raka prostaty, pęcherza moczowego, płuc i układu pokarmowego. Stwierdzono również znacznie mniejszą umieralność na raka na terenach, na których gleba bogata jest w ten pierwiastek.

Parkinson i Alzheimer a niedobór selenu

Antyoksydacja to słowo klucz w przypadku tych chorób. Badania wykazały w efekcie, że chroni on neurony przed degradacją w toku choroby Alzheimera. Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Queensland może odwrócić poznawcze skutki udaru mózgu oraz przyspieszyć proces uczenia się i zapamiętywania w starzejących się mózgach. Ponieważ nasilony stres oksydacyjny jest związany z zaburzeniami neurologicznymi, w tym z chorobą Parkinsona, Alzheimera, udarem mózgu, padaczką i innymi, coraz więcej dowodów wskazuje na to, że niedobór selenu, a następnie obniżona aktywność enzymów zależnych od selenu mogą być ważnymi czynnikami związanymi z tymi patologiami.

Selen – dla kogo?

Z uwagi na jego wszechstronne, pozytywne działanie, polecamy go każdemu. Co istotne, zarówno niedobór jak i nadmiar jest dla organizmu szkodliwy. W przeciwieństwie do popularnych witamin, ten pierwiastek można łatwo przedawkować. Przed wdrożeniem suplementacji, warto wykonać badania stężenia selenu w surowicy oraz we krwi pełnej.

Niedobór selenu – objawy:

Warto podkreślić, że każdy człowiek jest jednak inny i należy pamiętać, że możesz mieć niedobór selenu i odczuwać tylko niektóre z tych objawów. Ponadto niedobór selenu sam w sobie zazwyczaj nie powoduje objawów ani choroby. W związku z tym objawy niedoboru selenu są widoczne w większości przypadków, jeśli towarzyszą mu także niedobory innych składników.

Zmęczenie

Ten niespecyficzny objaw jest, niestety, dość powszechny w przypadku wielu niedoborów mineralnych. Często występuje również przy niedoborze selenu i może mieć związek z rolą, jaką ten minerał odgrywa w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy. Zmęczenie to bez wątpienia najczęstszy objaw niedoczynności tarczycy.

Zamglony stan psychiczny

Mgła umysłowa może wystąpić, jeśli spożycie selenu spadnie na tyle nisko, że spowoduje jego niedobór. Ten objaw jest również niespecyficzny, ale może pomóc lekarzowi w postawieniu diagnozy, jeśli jest rozpatrywany w połączeniu z innymi objawami.

Osłabiony układ odpornościowy

Niski poziom selenu może zwiększać podatność na choroby zakaźne, a nawet przekształcać niegroźne patogeny w choroby zagrażające życiu. Naukowcy uważają, że stało się tak w przypadku choroby “Keshan”. Zainteresowano się nią, gdy dotknęła region Chin, w którym gleba była szczególnie uboga w selen. Choroba ta jest wywoływana przez niedobór selenu połączony z zakażeniem wirusem coxsackievirus (wirus odpowiedzialny za chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej). Badania wykazały także, że niedobór selenu zwiększa zdolność wirusa do wywoływania kardiotoksyczności, czyli stanu, w którym dochodzi do uszkodzenia mięśnia sercowego, co może utrudniać przepływ krwi.

Utrata włosów

Hormony tarczycy odgrywają ważną rolę we wzroście i regeneracji włosów. Bez selenu produkcja hormonów tarczycy jest spowolniona. Komórki w mieszkach włosowych reagują na ten spadek hormonu tarczycy, a włosy mogą wypadać szybciej niż zwykle.

Osłabienie mięśni

Kiedy myślimy o mięśniach, myślimy konkretnie o naszych mięśniach szkieletowych i zapominamy o mięśniach sercowych. Zaburzenia mięśni szkieletowych, które powodują osłabienie, ból i zmęczenie, odnotowano u pacjentów z niskim poziomem selenu. Wiadomo jednak, że niedobór selenu może również wpływać na mięśnie serca, tak jak to ma miejsce w przypadku choroby Keshan. Osłabienie mięśni może również wystąpić u pacjentów otrzymujących żywienie pozajelitowe (kiedy są oni “karmieni” przez kroplówkę, z całkowitym pominięciem układu pokarmowego), ponieważ płynne pożywienie jest zwykle ubogie w ten mikroelement.

Niepłodność i niskie libido

Niedobory tego mikroelementu mogą powodować nie tylko problemy z niepłodnością, ale także problemy w czasie ciąży. Może także objawiać się u mężczyzn problemami z erekcją i małą ilością nasienia.

Jak przyjmować suplementy diety z selenem?

Na początku – z czym nie łączyć selenu? Unikaj połączenia selen + cynk, popularnego w multiwitaminach. Są to pierwiastki antagonistyczne, co oznacza wzajemne znoszenie swojego działania. W efekcie brak jest oczekiwanych rezultatów lub są one nieprzewidywalne. Co ważne, cynk warto przyjmować wieczorem, a selen rano. Dzienna dawka selenu powinna być wzięta na czczo razem z witaminą E, która poprawia jego wchłanianie. Ważna jest też jego forma – organiczna wchłania się w ok. 85–90% w jelitach, natomiast nieorganiczna tylko w 10%. warto przyjmować z białkami i ich pochodnymi (jak metionina), witaminami A i E, które zwiększają jego wchłanianie w organizmie.

Dawkowanie selenu

Uzależnione jest od wieku. Dzieci powinny przyjmować od 20 do 55 ug na dobę, z kolei dorośli – ok 70 ug na dobę. Zapotrzebowanie na selen jest istotnie większe w ciąży i podczas karmienia piersią, podczas gdy potrzeby rozwijającego się płodu są większe, jak i wydzielanie selenu wraz z mlekiem. Zalecane dzienne spożycie wynosi wówczas nawet 60-70 ug na dobę.

Produkty bogate w selen

Pełną listę znajdziesz w TABELI.

Największe ilości selenu znajdują się w orzechach brazylijskich (103 µg/100 g), rybach i jajkach. Dobrym źródłem selenu są także produkty zbożowe – żyto, oraz rośliny strączkowe jak soczewica i fasola. Z ryb wybierajmy tuńczyka – 100 g tej ryby w 95 proc. pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Jaki selen wybrać?

Organiczny, bo jest lepiej przyswajalny. Jeśli wybieramy nieorganiczny, warto wybrać selenian sodu, który absorbuje się w 84%. Godnym uwagi jest fakt, że ta forma jest wykorzystywana we wspomaganiu leczenia nowotworów różnych narządów, m.in.: płuc, prostaty czy
macicy. Dodatkowo wykazano także, że może wzmocnić on działanie promieniowania na dobrze rozwinięte, niezależne od hormonów guzy
prostaty. Taką formę selenu znajdziesz w naszym preparacie JODAVIT+SELEN.